Bijzondere opsporing
Naast de politie zijn er andere organisaties en personen bevoegd om op te sporen. Zij houden zich bezig met opsporing op een specifiek terrein. Dit heet bijzondere opsporing. In Nederland gaat het om de bijzondere opsporingsdiensten, de Koninklijke marechaussee, de Rijksrecherche en buitengewone opsporingsambtenaren (boa's). Net als de politie moeten zij zich houden aan de Wet politiegegevens (Wpg) en de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG).
Op deze pagina
Bijzondere opsporingsdiensten
Bijzondere opsporingsdiensten houden zich bijvoorbeeld bezig met de bestrijding van:
- fraude en witwassen;
- mensenhandel;
- illegale dierenhandel;
- milieucriminaliteit.
Zij doen dit in opdracht van het Functioneel Parket, onderdeel van het Openbaar Ministerie. De verwerking van persoonsgegevens door de bijzondere opsporingsdiensten valt onder de Wpg.
In Nederland zijn er vier bijzondere opsporingsdiensten:
- Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD)
valt onder het ministerie van Financiën; - Nederlandse Arbeidsinspectie
valt onder het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid; - Inlichtingen- en Opsporingsdienst van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA-IOD)
valt onder het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit; - Inlichtingen- en Opsporingsdienst van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT-IOD)
valt onder het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
Het ministerie waaronder deze opsporingsdiensten vallen, is verantwoordelijk voor het verwerken van persoonsgegevens.
De Koninklijke marechaussee
De Koninklijke marechaussee valt onder het ministerie van Defensie. De Koninklijke marechaussee voert een aantal politietaken uit. Zoals:
- beveiliging van de leden van het koninklijk huis;
- beveiliging op luchthavens;
- bestrijding van mensensmokkel;
- bestrijding van fraude met reis- en identiteitsdocumenten;
- binnenlands vreemdelingentoezicht;
- grensbewaking.
De eerste 4 taken taken vallen onder de Wpg. De taken binnenlands vreemdelingentoezicht en grensbewaking vallen onder de AVG.
Rijksrecherche
De Rijksrecherche bewaakt de integriteit van de Nederlandse overheid. Hiervoor onderzoekt de Rijksrecherche strafbare feiten in opdracht van het College van procureurs-generaal. Bijvoorbeeld (vermeend) strafbaar gedrag van overheidsfunctionarissen. Dit valt onder de Wpg.
Buitengewone opsporingsambtenaren (boa's)
Buitengewone opsporingsambtenaren (boa’s) kunnen als taak hebben bepaalde strafbare feiten op te sporen. Bijvoorbeeld op het gebied van openbaar vervoer, milieu of onderwijs. Deze opsporingswerkzaamheden vallen onder de Wpg. Boa’s hebben ook toezichtstaken. Deze toezichtstaken vallen onder de AVG.
Boa’s kunnen in dienst zijn van de overheid. Zoals boa’s die werken bij de Douane of Staatsbosbeheer. Boa’s kunnen ook in dienst zijn van private organisaties. Bijvoorbeeld de Nederlandse Spoorwegen of Natuurmonumenten.
Toegang tot persoonsgegevens door werkgever
Als boa’s opsporingstaken uitvoeren, is elke individuele boa belast met de opsporing. Die opsporing vindt plaats onder gezag van de officier van justitie. Boa’s verwerken de politiegegevens echter onder beheer van hun werkgever.
Daarmee is de werkgever de verwerkingsverantwoordelijke. Dat betekent dat de werkgever toegang heeft tot de gegevens die boa’s voor hun opsporingstaken verwerken. Want de werkgever is verantwoordelijk voor het toezicht op de naleving van de Wpg.
Wpg-auditplicht voor boa’s
Werkgevers van boa’s zijn verplicht om Wpg-audits te doen.